MEVSÄ°MSEL GRÄ°BÄ°N ADI; H1N1
Prof. Dr. Mustafa Altındiş Sakarya Uni Tıp Fak Tıbbi Mikrobiyoloji AD Tıbbi Viroloji Bilim Dalı
Son dönemde basında domuz gribi olarak bilinen influenza A H1N1 vakaları ve buna baÄŸlı ölüm haberleri panik yaratmaktadır. Bu kış görülen influenza A H1N1 vaka sayısı tüm kuzey yarımkürede -mevsimsel grip nedeni olarak bilinen- influenza A H3N2’den daha fazladır ama hastalandırma ve ölüm oranı geçtiÄŸimiz sezonlardan daha fazla deÄŸildir. H1N1’den ölüm vakaları ise daha çok astım, KOAH, diyabet gibi kronik hastalığı olanlarda görülmektedir. Yanısıra Ä°nfluenza B’de bu dönemde tüm kuzey yarımkürede olduÄŸu gibi ülkemizde de fazla gözlenmektedir. H1N1’in basın tarafından sürekli gündemde tutulması, hastalıktan korunma, bilinçlenme ve kiÅŸisel hijyene yönelme açısından belki yararlı ama panik havası oluÅŸturma, duyarlılığı azaltma açısından da olumsuz olabilir.
Domuz gribi nedir?
2009 yılı başında Meksika’da bir domuz çiftliÄŸinde ortaya çıkarak tüm dünyaya hızla yayılan Ä°nfluenza A H1N1 tipi virüstür. Ä°nsandan insana bulaşımı çok hızlı olmaktadır. 2009-2010 sezonunda pandemi yapmış, daha sonraki yıllarda mevsimsel grip etkenleri arasına girmiÅŸtir. Bu nedenle mevsimsel grip aşısı içeriÄŸinde de 2009 yılından beri bulunmaktadır.
ATEÅž EN ÖNEMLÄ° BELÄ°RTÄ°
BaÅŸka nedenlerle açıklanamayan 38 C ve üzeri ateÅŸ ile birlikte; boÄŸaz aÄŸrısı, baÅŸ aÄŸrısı, yaygın vücut aÄŸrısı, kas aÄŸrısı, halsizlik-yorgunluk, öksürük, burun akıntısı, solunum güçlüÄŸü, kusma, ishal bulgularından en az birinin varlığında influenza A H1N1’den ÅŸüphelenilmelidir.
BULAÅžMADA YAKIN TEMAS ÖNEMLÄ°
KiÅŸiden kiÅŸiye öksürme, aksırma ile ortaya çıkan hava damlacıkları ya da kontamine yüzeylerle temas sonrası bulaÅŸan bu virusa karşı korunmada sık el yıkama, enfekte bireylerle ve kontamine eÅŸyalarla temas edilmemesi, öksürürken aÄŸzı kapama, yakın temastan kaçınma gibi koruyucu önlemler uygulanmalıdır.
Kimler daha ciddi risk altındadır?
BaÅŸta hamileler olmak üzere, 5 yaÅŸ altı çocuklar (özellikle 2 yaÅŸ altındakiler) ve ileri yaÅŸlı yetiÅŸkinler, astım, kronik akciÄŸer hastalığı, karaciÄŸer hastalıkları, kalp hastalığı, nörolojik hastalığı, böbrek hastalıkları, immün yetmezlik, metabolik hastalıkları, 19 yaÅŸ altı uzun dönem aspirin tedavisi alanlar gibi kronik hastalıkları olanlar yüksek riskli grubu oluÅŸturmaktadır.
AÅžI ZAMANI GEÇTÄ° MÄ°?
Ä°çinde bulunduÄŸumuz günlerin grip aşısı için halen uygun bir dönem olduÄŸu ve riskli bireylerin grip aşısı yaptırması gerektiÄŸi önerilmektedir.
Kimler grip aşısı olmalıdır?
Aşı içinde üç faklı virüs bulunmaktadır. Aşı domuz gribi diye anılan H1N1’i de kapsamaktadır. 6 ay-5 yaÅŸ arasındaki çocuklar 65 yaÅŸ üstü kiÅŸiler Kronik hastalığı olan (Kronik bronÅŸit, kalp hastalığı, ÅŸeker hastalığı vb.) tüm yaÅŸ gruplarındaki kiÅŸiler Gebeler (gebeliÄŸin her döneminde yapılabilir) Aşırı ÅŸiÅŸmanlar (BMI ≥ 40) Hastalara saÄŸlık hizmeti veren saÄŸlık çalışanları Yüksek riskli kiÅŸilerle yaÅŸayanlar (Örn: SaÄŸlık çalışanlarıyla, 6 aydan küçük bebekle, kronik hastalığı olanlarla yaÅŸayanlar)…
Ülkemizde son durum nedir?
SaÄŸlık Bakanlığı son yaptığı açıklamada(13 Ocak 2016); Grip hastalığının bu kış sezonunda Aralık ayı sonunda görülmeye baÅŸlandığını, hastalık belirtileri taşıyan 2.905 kiÅŸiden alınan örneklerden 1.261’inde solunum yolu hastalığına neden olabilen bir virus tespit edildiÄŸini bildirmiÅŸtir. Bunların 595’inde Rhino, RSV gibi farklı solunum yolu etkenleri, 463’ünde Ä°nfluenza A H1N1, 134’ünde influenza A H3N2 ve 38’inde influenza B virusu saptandığı belirtilmiÅŸtir. Åžimdiye kadarki viral solunum yolu hastalıklarının ’sının Ä°nfluenza A H1N1, $’ünün diÄŸer solunum yolu viruslarından kaynaklandığı anlaşılmıştır. Yapılan genetik analizlerde Ä°nfluenza A H1N1 virusunun daha önceki sezonlarda dolaşımda var olan viruslar ile aynı olduÄŸu, mevcut aşının ve ilacın virusa karşı etkili olduÄŸu tespit edilmiÅŸtir. Mevcut veriler geçtiÄŸimiz yıllardaki grip sezonu verileri ile karşılaÅŸtırıldığında, paniÄŸe sebep olacak farklı bir durum olmadığı, gribin olaÄŸan seyri içerisinde olduÄŸu görülmektedir.
